Wat zijn vaste kosten bij energie?
Als je een energiecontract afsluit, betaal je niet alleen voor wat je verbruikt (stroom en gas in kWh/m³), maar ook voor een aantal vaste kosten. Deze kosten betaal je onafhankelijk van je verbruik – dus ook als je een maand geen energie gebruikt.
Veel mensen vragen zich af waar die kosten vandaan komen. Hier leggen we het uit.
De drie soorten vaste kosten
1. Vastrecht (leverancierskosten)
Dit is een vast bedrag dat je betaalt aan je energieleverancier voor het leveren van stroom en/of gas. Je betaalt dit per product (dus apart voor gas en stroom), meestal per dag of per maand.
Voorbeeld:
Vastrecht stroom: €5 per maand
Vastrecht gas: €6 per maand
Deze kosten verschillen per leverancier.
2. Netbeheerkosten
Je betaalt ook vaste kosten aan je netbeheerder. Dit is het bedrijf dat jouw aansluiting op het gas- en stroomnet verzorgt, zoals Liander, Stedin of Enexis. De netbeheerkosten zijn gereguleerd en voor iedereen in jouw regio gelijk, ongeacht je leverancier.
Onder netbeheerkosten vallen:
Aansluitkosten
Capaciteitstarief (grootte van je aansluiting)
Vaste meetkosten
Deze kosten zie je meestal op je jaarnota, maar ze worden wel maandelijks ingehouden via je leverancier.
3. Vaste leveringskosten (in sommige contracten)
Sommige leveranciers rekenen naast vastrecht ook nog een apart bedrag voor administratie of service. Dit komt niet vaak meer voor, maar is iets om op te letten bij het vergelijken van aanbiedingen.
Waarom betaal je vaste kosten?
Ook als je weinig verbruikt, moet er nog steeds een aansluiting zijn, je meter worden uitgelezen en administratie worden gevoerd. Deze kosten dekken die infrastructuur en dienstverlening. Daarom zijn het basiskosten die je altijd betaalt, ook als je een maand op vakantie bent of zonnepanelen hebt die alles opwekken.
Wat is het verschil met variabele kosten?
Vaste kosten: onafhankelijk van je verbruik (bijv. €25 per maand)
Variabele kosten: afhankelijk van wat je verbruikt aan stroom en gas (bijv. €0,35 per kWh stroom)
👉 Vaste kosten zijn dus belangrijk om mee te nemen als je energiecontracten vergelijkt — vooral als je weinig verbruikt, tellen ze relatief zwaarder mee.
Vaste kosten verlagen? Dit kun je doen:
Vergelijk leveranciers op totaalprijs, niet alleen op tarief per kWh of m³
Kies een leverancier met laag vastrecht als je weinig verbruikt
Overweeg een dynamisch contract – die hebben soms lagere vaste kosten, maar wel variabele tarieven
Conclusie
Vaste kosten bij energie bestaan uit:
Vastrecht (leverancier)
Netbeheerkosten (regionaal, wettelijk bepaald)
Eventuele extra servicekosten
Je betaalt ze altijd, ook bij nul verbruik. Let dus niet alleen op de stroom- en gastarieven als je contracten vergelijkt, maar kijk ook naar de vaste kosten voor een compleet beeld van wat je echt kwijt bent. Overweeg je om over te stappen van energieleverancier? Met vergelijken krijg je de scherpste prijs van dat moment.
Veelgestelde vragen over vaste kosten energie
1. Moet ik vaste kosten betalen als ik niets verbruik?
Ja, vaste kosten betaal je altijd. Ze dekken onder andere je aansluiting, meterbeheer en administratie. Ook als je tijdelijk geen energie verbruikt, blijven deze kosten doorlopen.
2. Kan ik vaste kosten vermijden door van leverancier te wisselen?
Nee, elke leverancier rekent vaste kosten (zoals vastrecht). De hoogte daarvan verschilt wél per aanbieder. Vergelijken kan dus alsnog lonen.
3. Wat zijn de netbeheerkosten precies?
Dat zijn kosten voor je aansluiting op het energienet. Ze bestaan uit aansluitkosten, capaciteitsvergoeding en meettarief. Je betaalt ze via je leverancier, maar ze gaan naar je netbeheerder.
4. Betaal ik vaste kosten per maand of per jaar?
Vaste kosten worden meestal uitgesmeerd over je maandelijkse termijnbedrag. Op je jaarnota zie je het totaal per jaar.
5. Waarom zijn vaste kosten belangrijk bij het vergelijken van energie?
Als je een laag verbruik hebt, vormen de vaste kosten een groter deel van je energierekening. Dan maakt het extra veel uit of een leverancier €5 of €15 per maand aan vastrecht rekent.